Offsides, infractions και false starts
Όσοι άντρες ασχολούνται έστω και επιφανειακά με το πατροπαράδοτο ποδόσφαιρο, γνωρίζουν τι σημαίνει offside. Δεν χρειάζεται κάποια ειδική μελέτη ή βαθιά κατανόηση του αθλήματος. Ομοίως όλοι γνωρίζουν το γνωστό αφορισμό, σύμφωνα με τον οποίο ένας άντρας είναι αδύνατο να εξηγήσει σε μια γυναίκα τον κανονισμό του offside. Το οξύμωρο αυτό συχνά έχει δυο πολύ απλές λογικές εξηγήσεις: είτε ο άντρας δεν μπορεί να εξηγήσει τον κανονισμό με απλά λόγια, είτε η γυναίκα δεν ενδιαφέρεται πραγματικά να τον μάθει (και καλά κάνει).
Η επεξήγηση όμως δεν είναι δύσκολη: αρκούν δύο λεπτά, ένα χαρτί κι ένα μολύβι ώστε να σχεδιάσουμε δυο γραμμές και τέσσερα-πέντε καραγκιοζάκια.
Αν μαντεύετε ότι στο NFL τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, τότε έχετε απόλυτο δίκιο. Το offside υπάρχει μεν σαν ορολογία, όμως σαν έννοια είναι εντελώς διαφορετική από αυτή του ποδοσφαίρου. Επιπλέον αποτελεί μόνο μια υποκατηγορία μιας σειράς κανονισμών με τα εξής ονόματα:
- Offside
- Neutral zone infraction
- Unabated to the quarterback
- Encroachment
- False start
Πριν από οτιδήποτε άλλο το κύριο πράγμα που πρέπει να έχετε στο νου σας, είναι ο ορισμός της ουδέτερης ζώνης (neutral zone). Είναι η νοητή περιοχή ανάμεσα στις δύο ομάδες με πλάτος 28 περίπου εκατοστά (όσο το μήκος της μπάλας του football). Εντός της περιοχής αυτής επιτρέπεται να βρίσκεται μόνο το το χέρι του center ώστε να έχει δυνατότητα να κάνει το snap. Πριν εκτελεστεί το snap οι παίκτες γενικά μπορούν να μπαινοβγαίνουν στιγμιαία εντός της ουδέτερης ζώνης και δεν σφυρίζεται παράβαση αν προλάβουν να επιστρέψουν στη σωστή τους θέση. Αυτό που έχει σημασία είναι πού βρίσκονται ακριβώς τη στιγμή που γίνεται το snap.
Πάμε να τα εξηγήσουμε ένα προς ένα όσο πιο απλά μπορούμε. Σε παρένθεση αναφέρεται αν η παράβαση αφορά συνήθως στην άμυνα ή στην επίθεση. Επίσης ο σύνδεσμος κάθε επικεφαλίδας ανακατευθύνει στην αντίστοιχη σελίδα του επίσημου site του NFL, το οποίο έχει απλουστευμένη ερμηνεία του κανονισμού και κυρίως σύντομο βίντεο που δείχνει ακριβώς πως γίνεται η εκάστοτε παράβαση σε συνθήκες πραγματικού αγώνα. Αξίζει να αφιερώσετε ένα-δύο λεπτά για να παρακολουθήσετε τα κλιπάκια αυτά, καθώς εξηγούν με πολύ απλό τρόπο όλες τις παραβάσεις που παρουσιάζονται παρακάτω.
Offside (άμυνα)
Όταν ένας αμυντικός που βρίσκεται στο line of scrimmage κινηθεί εντός της ουδέτερης ζώνης ελάχιστα πριν γίνει το snap χωρίς να προλάβει να επιστρέψει στη θέση του. Επίσης offside μπορεί να έχουμε όταν ο αμυντικός είναι μεν ακίνητος αλλά έχει μέρος του σώματός του εντός της ουδέτερης ζώνης ακριβώς τη στιγμή του snap (συνήθως το κράνος ή σπανιότερα το χέρι του).
Είναι κάτι σαν την άκυρη εκκίνηση στους αγώνες δρόμου του στίβου. Είναι σημαντικό να παρατηρήσουμε αν ο απέναντι επιθετικός θα αντιδράσει ή όχι. Αν δεν αντιδράσει ή δεν υπάρξει σωματική επαφή, τότε θα έχουμε offside (διαφορετικά δείτε παρακάτω για τις άλλες δύο πιθανές περιπτώσεις). Η ποινή για το offside είναι πέντε γιάρδες υπέρ της επίθεσης, ωστόσο η φάση δεν διακόπτεται και οι διαιτητές την αφήνουν να εξελιχθεί. Σε τέτοιες περιπτώσεις συνηθίζεται να λέγεται ότι η επίθεση πρακτικά κέρδισε δωρεάν down. Αυτό συμβαίνει γιατί ό,τι αρνητικό κι αν γίνει στη συνέχεια για την επίθεση (incomplete pass, fumble, interception κλπ), η φάση θεωρείται ως μη γενόμενη. Συγκεκριμένα:
- Αν η φάση τελειώσει με κέρδος μεγαλύτερο των πέντε γιαρδών, τότε η επίθεση έχει δυνατότητα επιλογής αν επιθυμεί να αποδεχθεί την κερδισμένη απόσταση ή τις πέντε γιάρδες. Προφανώς στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η ποινή του offside δεν γίνεται αποδεκτή. Πιθανότατα θα ακούσετε τον διαιτητή με το λευκό καπέλο να ανακοινώνει “that penalty is declined” και θα συνεχίσουν με το επόμενο down από το σημείο που σταμάτησε τελικά η φάση. Αν υπήρξε touchdown, φυσικά αυτό θα μετρήσει κανονικά.
- Αν η φάση δεν έχει κάποιο όφελος για την επίθεση, τότε πολύ απλά επαναλαμβάνεται το προηγούμενο down πέντε γιάρδες πιο μπροστά. Αν απαιτούνταν λιγότερες από πέντε γιάρδες για την ανανέωση του drive, τότε ο αγώνας συνεχίζεται με πρώτο down από τη νέα θέση.
Εν ολίγοις είναι κάτι σαν το πλεονέκτημα στο ποδόσφαιρο, με το διαιτητή να “γυρίζει” τη φάση αν δει ότι η επίθεση τελικά δεν είχε κάποιο όφελος από τη συνέχεια του παιχνιδιού. Μια διαφορά όμως είναι ότι στο ποδόσφαιρο αν περάσουν λίγα δευτερόλεπτα και δεν διακοπεί το παιχνίδι, τότε ο διαιτητής σπανίως θα κάνει rollback δύο, τρεις, τέσσερις πάσες πίσω. Στο NFL όμως η φάση αφήνεται να εξελιχθεί μέχρι τέλους, οπότε στη διάρκειά της πιθανώς να γίνουν επιπρόσθετες παραβάσεις και να δείτε τους διαιτητές να πετάνε κι άλλα κίτρινα μαντηλάκια (beanbags) στο χορτάρι. Όταν το παιχνίδι σταματήσει, τότε μόνο οι διαιτητές θα συσκεφθούν για να βάλουν τα πράγματα σε μια σειρά και να αποφασίσουν ποιες ποινές θα εφαρμοστούν, ποιες θα συμψηφιστούν και ποιες όχι.
Offside μπορεί να υπάρξει και κατά επιθετικών αν εισέλθουν στην ουδέτερη ζώνη ελάχιστα πριν το snap. Είναι όμως σχετικά σπάνια περίπτωση. Η ποινή είναι παρόμοια αλλά από την ανάποδη, το επόμενο down θα εκτελεστεί πέντε γιάρδες πιο πίσω.
Neutral zone infraction (άμυνα)
Εν ώρα αγώνα η παράβαση αυτή συχνά μοιάζει με το offside ωστόσο είναι πιο περίπλοκη λόγω των υποπεριπτώσεων που έχει. Συνήθως συμβαίνει όταν ένας αμυντικός βρεθεί εντός της ουδέτερης ζώνης τη στιγμή του snap και, χωρίς να υπάρξει επαφή, η ενέργεια αυτή προκαλέσει έναν επιθετικό να αντιδράσει και να κινηθεί (δηλαδή να αναγκαστεί να κάνει false start χωρίς όμως να ευθύνεται ο ίδιος ο επιθετικός).
Η ποινή είναι πάλι πέντε γιάρδες υπέρ της επίθεσης και, όπως και προηγουμένως, η φάση δεν διακόπτεται και οι διαιτητές την αφήνουν να εξελιχθεί. Στο τέλος της θα αποφασιστεί αν η ποινή θα εφαρμοστεί με επανάληψη του ίδιου down πέντε γιάρδες πιο μπροστά ή αν η επίθεση θα συνεχίσει από ακόμα καλύτερο σημείο.
Είναι σημαντικό ότι δεν πρέπει να υπάρξει επαφή μεταξύ των δύο παικτών, διαφορετικά έχουμε encroachment και η φάση διακόπτεται αμέσως (δείτε παρακάτω).
Επίσης μπορεί να έχουμε neutral zone infraction αν ένας παίκτης (αμυντικός ή επιθετικός) έχει προηγουμένως δεχθεί παρατήρηση από το διαιτητή ότι δεν πρέπει να μπαίνει διαρκώς μέσα στην ουδέτερη ζώνη. Τότε η παράβαση σφυρίζεται ακόμα κι αν ο παίκτης προλάβει να επιστρέψει στη θέση του πριν γίνει το snap.
Μια ακόμα εφαρμογή του κανονισμού είναι κατά τα δύο τελευταία λεπτά κάθε ημιχρόνου. Αν όλοι οι επιθετικοί προλάβουν να πάρουν θέσεις για το snap αλλά οι αμυντικοί βρίσκονται ακόμα μακριά της ουδέτερης ζώνης και δεν έχουν λάβει θέσεις στο line of scrimmage, τότε η παράβαση σφυρίζεται αμέσως με ποινή πέντε γιαρδών και το χρονόμετρο σταματάει. Με αυτό τον τρόπο αποτρέπονται οι καθυστερήσεις.
Unabated to the quarterback (άμυνα)
Μία σχετικά σπάνια υποπερίπτωση του neutral zone infraction. Συμβαίνει όταν ο αμυντικός έχει εισέλθει εντός της ουδέτερης ζώνης και έχει ελεύθερο διάδρομο προς τον quarterback. Εδώ δεν υπάρχει το “πλεονέκτημα” που συζητήσαμε πιο πάνω. Το παιχνίδι διακόπτεται άμεσα ακόμα κι αν δεν υπήρξε καμία επαφή, ώστε να προστατευθεί ο quarterback από τυχόν σύγκρουση με τον αμυντικό. Η ποινή είναι πέντε γιάρδες υπέρ της επίθεσης και επανάληψη του down.
Encroachment (άμυνα)
Όταν ένας αμυντικός μπει στην ουδέτερη ζώνη πριν το snap και υπάρξει επαφή με επιθετικό παίκτη. Τότε το παιχνίδι διακόπτεται αμέσως (dead ball), η ποινή είναι πέντε γιάρδες υπέρ της επιτιθέμενης ομάδας και το down επαναλαμβάνεται.
False start (επίθεση)
Και μία παράβαση που αφορά αποκλειστικά στην επίθεση. Συμβαίνει όταν ένας επιθετικός που έχει πάρει θέση στο line of scrimmage, κάνει οποιαδήποτε απότομη κίνηση ακριβώς πριν εκτελεστεί το snap. Δεν έχει σημασία αν ο παίκτης μπήκε εντός της ουδέτερης ζώνης ή απλώς κινήθηκε ξαφνικά με τρόπο που να δείχνει ότι το παιχνίδι πρόκειται να ξεκινήσει άμεσα. Η ουσία είναι ότι πριν το snap πρέπει να παραμένει εντελώς ακίνητος.
Ο ίδιος κανονισμός ισχύει και για παίκτες που δεν βρίσκονται στο line of scrimmage αλλά συνήθως πίσω ή δίπλα από αυτό. Αν ένας τέτοιος παίκτης κάνει απότομη κίνηση προς τα εμπρός ακριβώς πριν γίνει το snap, τότε έχουμε false start.
Η παράβαση σφυρίζεται αμέσως (δηλαδή δεν υπάρχει “πλεονέκτημα” υπέρ της άμυνας) και η ποινή είναι επανάληψη του ίδιου down πέντε γιάρδες πιο πίσω.
Ανακεφαλαίωση
Το παρακάτω σύντομο βίντεο περιέχει παραδείγματα των περιπτώσεων που αναφέραμε. Ελπίζουμε η ανάλυση αυτή να σας φανεί χρήσιμη στον επόμενο αγώνα NFL που θα παρακολουθήσετε.